تالیفات حضرت آیت الله العظمی بهشتی
کتاب ها » آثار تربیتی و اخلاقی
  گروه: آثار تربیتی و اخلاقی
مرتب سازي براساس:

اسلام و بازی کودکان
سال انتشار:  1391

کتاب « اسلام و بازی کودکان» کتابی منحصر به فرد در تشریح و تبیین نظری و کاربردی دیدگاه اسلام در خصوص بازی کودکان است. امتیاز این کتاب آن است که فقط به مباحث کلی در این زمینه اکتفا نکرده ، بلکه با استمداد از روایات  و مخصوصا سیرۀ عملی و رفتاری معصومین ( ع) وارد جزئیات  مباحث و نکات ریز کاربردی نیز شده است. این کتاب از یک پیشگفتار 48 صفحه ای و بیست بخش تشکیل شده است.  در پیشگفتار به موضوعاتی از قبیل بازی های سازنده و عناصر اصلی آن، انواع فعالیت های کودکان، معیار بازی، رابطۀ بازی با زندگی، بازی و مفاهیم اخلاقی و مانند آن عطف توجه شده است. در بخش های بیست گانۀ کتاب، مسائل و موضوعاتی همچون قرآن و مسئلۀ بازی کودکان، بررسی سیرۀ پیشوایان دینی، بازی های مطلوب و نامطلوب، چگونگی نظارت بر بازی کودکان، وسایل بازی، بازی های دسته جمعی، بازی های رزمی، بازی های مادرانه، بازی های نیرومندی و استقامت، بازی های علمی، بازی های ایدئولوژیک و اخلاقی، بازی های مدیریت، بازی های معلمانه، بازی های هنری، بازی های هوش، بازی های تاکتیک، بازی های تکنیک، و مانند آن با استناد به آیات و روایات و سیرۀ ائمۀ معصومین( ع) مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

شایان ذکر است که این کتاب ابتدا در سال 1366 توسط ادارۀ کل تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش به چاپ رسید. آن گاه در سال 1391 توسط دکتر سعید بهشتی، فرزند حضرت آیت الله بهشتی مورد بازبینی و ویراست کامل قرار گرفت و همین سال از سوی شرکت چاپ و نشر بین الملل مجددا به زیور طبع آراسته گردید.



اسلام و تربیت کودکان
سال انتشار:  1390
این کتاب از هفت بخش به شرح زیر تشکیل شده است: بخش اول: زناشویی، فرزند داری و تربیت؛ بخش دوم: مسئولیت های تربیتی معلمان؛ بخش سوم: راه های مؤثر تربیت؛ بخش چهارم: قواعد اساسی تربیت؛ بخش پنجم: رهنمود های مهم تربیتی؛ بخش ششم: تربیت کودکان بی سرپرست و یتیم؛ و بخش هفتم: تربیت کودکان استثنایی. 

مبنا قرار دادن دقیق هر دو منبع قرآن و روایات، همراه با ورود به مسائل و مباحث ریز و کاربردی  به علاوۀ انسجام و ساختمندی جذاب مطالب کتاب از مهم ترین ویژگی های برجستۀ این کتاب است.


اسلام و حقوق کودکان
سال انتشار:  1390
این کتاب با استناد به آیات و روایات، از یک سو به معرفی دیدگاه اسلام در باب حقوق کودک و از دیگر سو به مقایسۀ این دیدگاه ها با حقوق کودک در اعلامیۀ جهانی حقوق کودک پرداخته، امتیازات و برجستگی های غیر قابل انکار اسلام را در این زمینه به اثبات رسانده است. کتاب شامل موضوعاتی مانند: رفع تبعیض، حمایت کودک، داشتن نام و عضویت در یک اجتماع مملکتی، تأمین امنیت خاطر برای کودکان، لزوم مراقبت از کودکان استثنایی، محبت و تفاهم، تعلیم و تربیت کودک، تأمین حوائج کودک، رفع مزاحمت و مشقت از کودکان و به سوی دوستی و برادری جهانی است.


تربیت از دیدگاه اسلام
سال انتشار:  1360
آیت الله بهشتی به جهت علاقه به حوزۀ تعلیم و تربیت، بخشی از تحصیلات دانشگاهی خود را نیز در کنار تحصیلات فلسفی به علوم تربیتی اختصاص داده و در سال های میانی دهۀ 1340 شمسی به اخذ مدرک کارشناسی ارشد از دانشسرای عالی علوم تربیتی موفق می شود. بعد از فراغت از تحصیل در رشتۀ علوم تربیتی، به تحقیق و تألیف در خصوص دیدگاه اسلام در باب تعلیم و تربیت روی می آورد. کتاب تربیت از دیدگاه اسلام یکی از آثار ایشان در این زمینه است. این کتاب  که در قالب یک سلسله درس ها به رشتۀ تحریر درآمده، شامل چند قسمت است: درس های 16 و 17 سخنرانی های استاد در در سمینار در سال های 1355 و 1356 است. مقدمۀ کتاب که در خصوص کرامت و فضیلت نگاشته شده، در فروردین 1360 در سمینار انتقال به تعلیم و تربیت اسلامی که از سوی ستاد انقلاب فرهنگی برگزار شده بود ارائه شده است. مابقی درس ها، مطالبی است که در سال 1359 در تلوزیون آموزشی و تحت عنوان«تربیت از دیدگاه اسلام»  عرضه شده است.


تربیت کودک در جهان امروز
سال انتشار:  1386

تربیت کودک در جهان امروز نیز از دیگر آثار تربیتی حضرت آیت الله بهشتی است. چاپ اول این کتاب به اوایل دهۀ 1350 باز می گردد. اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از سوی بوستان کتاب با مقدمه های جدید و ویرایش متن بارها به چاپ رسیده است. در مقدمۀ جدید این کتاب در باب نقش تعلیم، نقش تزکیه، تعریف تزکیه و مقایسۀ آن با تربیت، هدف یا وسیله بودن تزکیه، فاعل تزکیه، ارتباط تزکیه و تعلیم، آثار تزکیه، و اهداف تزکیه سخن گفته شده است. سپس در بخش های بعدی کتاب در خصوص مسائلی از قبیل مراحل و ابعاد تربیت کودک، بار گران مسئولیت، نفوذهای اجتماعی، هم آهنگی نیروها، نقش معلم، وسیلۀ تربیت نبودن خشونت و تنبیه، آزاد یا ممنوع بودن خشونت، تشویق و پاداش، عادت، سرمایه های مادی و معنوی، کودکان سرراهی، دنیای کودک، حرکات و رفتار عاطفی، نقش عواطف در تربیت کودک، رهبری نیروها در پرتو عقل و عقل و عاطفه به بحث  و بررسی پرداخته است.


سیری در سیرۀ اخلاقی امام حسین(ع)
سال انتشار:  1397

کتابِ سیری در سیرۀ اخلاقی امام حسین(ع) از یک مقدمه و هشت فصل با عناوین زیر تشکیل شده است: اخلاق نبوی در سیرۀ حسینی، پیامبر(ص) و امام حسین(ع)، نبوغ اخلاقی، جرقه های نهضت کربلا، پیام آور کربلا، وصیت تاریخی امام حسین(ع) و پیام های آن، ویژگی های پیشگامان جهاد، و اسلام قلبی و اسلام قالبی و مدافعان آن.

آیت الله بهشتی در مقدمۀ کتاب چنین می نویسند:« در بارۀ مظلومیت و شهادت سالار شهیدان ـ خواه به نظم و خواه به نثر ـ بسیار سخن گفته اند و فزون از شمار، نوحه سرایی و روضه خوانی شده است؛ در مراسم، تکیه ها و مساجد، سوگواری ها و عزاداری ها شده، ولی هنوز هم آن گونه که باید و شاید، حق آن معلم بزرک آزادی و اسوۀ سترگ تربیت فضایل و کمالات ادا نشده است.

این نوشتار، در پی نگارش مقتل و سرودن چکامۀ عزا و به نظم و نثر کشیدن حوادث خونین عاشورا و مجسم کردن صحنۀ غمبار سرزمین کربلا نیست؛ چرا که این کارها را پیشینیان در حد توان انجام داده اند و به طور قطع بعد از این هم آیندگان انجام خواهند داد و صد البته که این رشته سر دراز دارد و داغی است بر دل محبان خاندان نبوت و غمی است بر جان شیفتگان انسانیت که هرگز از یادها نخواهد رفت...قهرمان عزت آفرین کربلا به همۀ انتظارات آزادی خواهانه پاسخ مثبت داد و نشان داد که فضایل اخلاقی چیزی نیست که به خاطر زندگی چند روزۀ دنیا و به خاطر تعلقات نا پایدار این سرا بتوان از کنار آن گذشت.»



مبانی تربیت بدنی از دیدگاه اسلام
سال انتشار:  1362


مروری بر اندیشه های سیاسی و اخلاقی امام کاظم (ع)
سال انتشار:  1394

کتاب های حکیم متأله حضرت علامه آیة الله العظمی بهشتی در موضوع ها و زمینه های گوناگون سامان یافته است: فلسفه، کلام، اخلاق، عرفان، سیاست، تربیت، تاریخ، فقه، اصول، تفسیر، و شعر. یکی از عرصه هایی که طی سه چهار سال قبل مورد توجه و امعان نظر ایشان قرار گرفته، بررسی زوایای سیاسی و اخلاقی زندگانی خاندان عصمت و طهارت سلام الله علیهم اجمعین بوده است. از سال 1394 تاکنون سه جلد کتاب با عناوبنِ:« مروری بر اندیشه های سیاسی و اخلاقی امام صادق(ع)» و « مروری بر اندیشه های سیاسی و اخلاقی امام کاظم(ع) وسیری در سیرۀ اخلاقی امام حسین(ع) با قلم روان و شیوای ایشان نگارش و از سوی بوستان کتاب چاپ و منتشر شده است.

کتاب فوق نیز از یک پیشگفتار و سه بخش با عناوینِ: مولود مبارک، منصب الهی، و امام هفتم و خط مشی اخلاقی پدید آمده و مجموعا در 196 صفحه نگارش گردیده است. حضرت استاد  در  قسمتی از پیشگفتار کتاب چنین آورده اند:

القاب زیبای امامان معصوم علیهم السلام حکایت از خوی پاک و منش زیبا و بسیار ستودنی آن بزرگواران دارد. اگر امام هفتم را « کاظم» لقب داده اند، اتفاقی نیست. او حقیقتا مظهر کظم غیظ بود و توانست با سخت ترین شرایطی که دشمنان برای حضرتش فراهم کردند کنار بیاید و همچون کوه استوار بماند.

کظم غیظ یا فروخوردن خشم ـ که از ویژگی های امام هفتم است ـ شکیبایی و صبری می طلبد که حضرت ایوب علیه السلام با آن همه صبر و استواری و استقامت باید در برابرش سر تعظیم و تکریم فرود آورد. لازمۀ کظم غیظ، صبر است. کسی که صابر نباشد، هرگز نمی تواند در برابر صحنه ها و حوادث ناگوار، آرامش روحی خود را حفظ کند و خم به ابرو نیاورد. به جهت نیست که آن امام همام را به لقب شکوهمند «صابر» نیز ملقب کرده اند.

امام کاظم علیه السلام با صبر و کظم بی کران خود، به بهترین وجه به مسلمان ها و بلکه به همۀ انسان ها درس عزت و بزرگی و دین داری داده است. نگارنده امیدوار است به همین سبک و روش در راه آشنایی با سیرۀ  اخلاقی و سیاسی سایر ائمه علیهم السلام نیز گام بردارد.

مروری بر اندیشه های سیاسی و اخلاقی امام صادق(ع)
سال انتشار:  1394

اين كتاب مشتمل بر پيشگفتار، سه بخش و ٢٢٤صفحه است و توسط بوستان كتاب به بازار آمده است. مؤلف محترم در بخشى از پيشگفتار،ضمن اشاره به ضرورت شناسايي و ترويج سبك زندگى اسلامى مى نويسند: «آشنایی با شخصیت های بزرگ و برجسته و شناخت شیوۀ زندگی و راه و رسم اخلاقی و سیاسی و خانوادگی ایشان برای کسانی که در پی زندگی بهتر و سعادتمندانه ای هستند و می خواهند دستخوش رکود و احیانا عقب گرد شوند، بسیار مفید و آموزنده و الهام بخش است. 

فایده بخشی و آموزندگی و الهام بخشی هنگامی ایدآل تر و کاملا رضایت بخش است که شخصیت مورد بحث بر مسند امامت و عصمت نیز تکیه زده باشد. 
امروز آنچه براى مسلمانان ايران و جهان أهميت بسيار دارد، تحقق بخشيدن به سبك زندگى اسلامى است.سبك زندگى اسلامى را بايد از متن كتاب و سنت به دست آورد. مطالعه سبك زندگى امام صادق(ع) به ما مى آموزد كه فرهنگ را دست كم نگيريم و در راه آشنايي مسلمانان با فرهنگ ناب اسلامى تلاش كنيم. امام صادق(ع) توانست با پرورش ٤٠٠٠شاگرد، فرهنگ ناب اسلام را در ابعاد مختلف اعتقادى و عبادى و سياسي و اقتصادى و اخلاقى به مردم معرفى كند.

مطالعۀ سبک زندگی آن حضرت به ما می آموزد که فرهنگ را دست کم نگیریم و در راه آشنایی مسلمانان با فرهنگ ناب اسلامی تلاش کنیم و نگذاریم فرهنگ های وارداتی ما را و همۀ مقدسات ما را تحت الشعاع قرار دهد. 

امید است این کتاب، گامی هر چند کوچک در راه معرفی شخصیت الهی و آسمانی امام ششم علیه السلام برداشته و خواننده را با آن حضرت بیشتر از آن چه می دانسته آشنا کند.»

همان گونه که گفته شد، کتاب نام برده از سه بخش با عناوینِ تولد و شخصیت، روح مجسم، سیرۀ  اخلاقی و معنوی تشکیل شده و هر بخش، شامل عناوین و مباحث فرعی است که با خامۀ سلیس و روان حضرت علامه بهشتی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند.







مسائل و مشکلات تربیتی
سال انتشار:  1389

کتاب فوق در ادامۀ دو کتاب قبل و مشتمل بر موضوعاتی مانند: به والد و ولد سوگند، توالد و مسئولیت، کجروی های والدین و واکنش های شوم فرزندان، اخلاق والدین در قرآن، توالد و تراحم، میثاق و تعهد خانوادگی، انگیزۀ طرح ازدواج، ابعاد مختلف زندگی زناشویی، فرزند یا ثمرۀ اصلی ازدواج، ازدواج: عامل دفع انحراف و فساد، مجاهدت در راه انجام وظایف معیشتی و تربیتی، عقد زناشویی و ارکان و شرایط آن، و غیره مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته و دیدگاه اسلام در این زمینه ها تبیین شده است.

مسائل و مشکلات خانوادگی
سال انتشار:  1389

این کتاب و دو کتاب دیگری که در ادامه معرفی خواهد شد، حاصل پاسخ به نامه هایی است که اواخر دهۀ 1360 شمسی از سوی حضرت آیت الله بهشتی در مجلۀ زن روز آن دوره ارائه شده است. این نامه ها را طیف های مختلف جوانان از دختر و پسر به این مجله ارسال می کردند و مؤلف بر اساس دانش تخصصی و  نیز تجربه ای که به عنوان یک مربی موفق و کارآمد از آن برخوردار بود، به آن ها پاسخ و برای مسائل و مشکلات خانوادگی، زناشویی و تربیتی به ارائۀ راه حل ها و راهکارهای مستدل و عملی می پرداخت. در این مجلد از موضوعاتی همچون: عشق آمد عقل او آواره شد، عقل سایۀ حق بود حق آفتاب، روان کاوی عشق، هر چه جز عشق است شد مأکول عشق، درس عبرت، مقام زن، مکر حق را بین و مکر خود بهل، تا توانی پا منه اندر فراق، و مانند آن بحث شده است.

مسائل و مشکلات زناشویی
سال انتشار:  1389

در این کتاب موضوعاتی همچون: آوای دلنشین توبه، حق حضانت، مصلحت کودک، آرزویی که بر باد رفت، قصه های پر غصه، در دام اعتیاد، در آستان بهار طبیعت، با باز ماندگان شهید، سرمشقی برای خانواده ها، اخلاق جنسی، راه و رسم زندگی، مقول، زیبایی، مدیریت در خانواده، آفات و تنگناهای زناشویی، آداب معاشرت و اسباب تداوم زندگی زناشویی، و شروط طلاق به تفصیل و استناد به قرآن و سنت و سخنان معصومان مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

نسل نو خاسته
سال انتشار:  1377

این کتاب، نخستین بار در اوایل دهۀ 1350 شمسی منتشر گردید. اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، همراه با مقدمۀ جدید حضرت آیت الله بهشتی و بازبینی آن توسط بوستان کتاب چاپ شد. نسل نوخاسته با نگاهی پر طراوت و پویا به مسائلی در حیطۀ تربیت کودک از قبیل : کودکان و مبانی دینی، تربیت اخلاقی و دینی، پرورش اخلاق در پرتو مذهب، نیایش در قرن بیستم و مانند آن پرداخته، در پرتو قرآن کریم  و روایات معصومان( ع) آن ها را به بحث گذاشته است.