مرتب سازي براساس:
|
|
ترجمۀ تفسیر مجمع البیان( جلد ششم)
سال انتشار: 1351
جلد ششم به ترجمۀ تفسیر آیات نود و هفتم تا پایان سورۀ مبارکۀ نساء و آیات نخست تا 27 سورۀ مبارکۀ مائده اختصاص یافته و در 288 صفحه به طبع رسیده است.
|
|
| |
|
ترجمۀ تفسیر مجمع البیان( جلد نهم)
سال انتشار: 1351
جلد نهم به ترجمۀ تفسیر آیات 147تا پایان سورۀ مبارکۀ انعام و نیز ترجمۀ تفسیر آیات نخست تا 131 سورۀ مبارکۀ اعراف اختصاص یافته و مجموعا در 227 صفحه به چاپ رسیده است.
|
|
| |
| |
|
ترجمۀ تفسیر مجمع البیان( جلد هفتم)
سال انتشار: 1351
جلد هفتم به ادامۀ ترجمۀ تفسیر آیات نود و هشتم تا پایان سورۀ مبارکۀ مائده اختصاص یافته و مجموعا در 256 صفحه به چاپ رسیده است.
|
|
| |
|
حکومت در قرآن
سال انتشار: 1360
سال های نخستین دهۀ 1360 شمسی، سال های آغازین تشکیل حکومت جمهوری اسلامی به رهبری بنیانگذار فقید این نظام، حضرت امام خمینی( ره ) بود. با وجود تأسیس و تشکیل این نظام منحصر به فرد که از سویی ریشه در تعالیم حیات بخش اسلام و از سوی دیگر متکی به آراء مردم بود، در بعد نظری هنوز سؤالات بسیاری در محافل حوزوی و دانشگاهی وجود داشت. آیت الله بهشتی به عنوان یکی از شاگردان دروس خارج فقه و اصول حضرت امام در دوران قبل از معظم له به عراق، و در دورۀ اول نمایندگی مجلس از شهرستان فسا، تصمیم به معرفی مبانی فکری قرآن در باب حکومت اسلامی می گیرد و کتاب حکومت در قرآن را به رشتۀ تحریر در می آورد. در این کتاب، موضوعاتی همچون: حکومت الهی و حکومت جاهلی، پایگاه مردمی حکومت، حکومت ایدآل برای جامعۀ ایدآل، حکومت عقل و عقلا، حاکمیت و اطاعت در نظام اجتماعی اسلام، حکومت در عصر غیبت کبری، انواع ولاء، نظر قرآن در بارۀ عصر غیبت، و زعامت فقیه جامع الشرایط با شیوه ای اجتهادی و تخصصی به بحث و بررسی گذاشته شده است.
|
|
| |
|
خانواده در قرآن( کتاب برگزیدۀ جشنوارۀ کتاب خانواده در سال 1386)
سال انتشار: 1388
همان گونه که در بخش زندگینامۀ حضرت آیت الله بهشتی نیز آمده، پژوهش های قرآنی یکی از زمینه های تحقیقاتی ایشان از ابتدا تا کنون بوده است. حاصل این تحقیقات و مطالعات، کتاب هایی است که به شکل تفسیر موضوعی از معظم له به چاپ رسیده است. از این قسمت به معرفی آثار قلمی قرآنی ایشان می پردازیم.
کتاب «خانواده در قرآن» از نخستین کتاب هایی است که آیت الله بهشتی در مباحث قرآنی تألیف کرده اند. نخستین چاپ این کتاب مربوط به اوایل دهۀ 1360 شمسی است. این کتاب تاکنون بارها به چاپ رسیده و در سال 1386 به عنوان اثر برگزیدۀ جشنوارۀ خانواده در سال 1386 معرفی و مورد تقدیر قرار گرفته است. کتاب مزبور در حال حاضر به عنوان متن درسی در حوزۀ علمیۀ خواهران قم تدریس می شود. در این کتاب، بعد از یک مقدمه و پیشگفتار، به مهم ترین مسائل مربوط به خانواده از دیدگاه قرآن از قبیل معیارها در تشکیل خانواده، ضرورت و اهمیت تشکیل خانواده، مهریه، متعه، اختلافات خانوادگی و چگونگی رفع آن ها، اقتصاد در خانواده، حسن معاشرت، زن ایده آل، نشوز و شقاق، اصالت و شرافت خانوادگی، وظایف والدین نسبت به فرزندان، کودکان و مسائل جنسی، حق حضانت، حاکمیت و ولایت در خانواده، حقوق والدین، بهداشت و تنظیم خانواده، محرمیت و ممنوعیت، وراثت و ابعاد آن، عواطف خانوادگی، ایلاء، قابلیت یا عدم فسخ زناشویی، طلاق، حدیث جنگ، درمان بیوگی و مانند آن پرداخته و تبیین شده است.
|
|
| |
|
سیمای جمعه گزاران( تفسیر سورۀ جمعه)
سال انتشار: 1395
این کتاب از یک مقدمه و تفسیر آیات 11 گانۀ سورۀ مبارکۀ جمعه تشکیل می شود و با همان سبک تفسیری دو وجهی، یعنی تفسیر متعارف از یک سو و تفسیر عرفانی از سوی دیگر سامان یافته است؛ کتابی کوچک و نسبتا کم حجم اما پر بار و عمیق و اجتهادی و نیز حاوی نکات ابتکاری و نو، با نگارشی روان و شیوا که از مختصات قلمی هم حکیمانه و استدلالی و هم زییا نگارانه و هنرمندانۀ حضرت علامه آیت الله بهشتی است. و البته این مختصه هم در قلم و بنان ایشان نمودار و جلوه گر است هم در گفتار و بیانشان.
در مقدمۀ کتاب ـ که اردیبهشت ماه 1395 در شهر مقدس قم نگاشته شده ـ می نویسند: « مبنا و اساس وجوب نماز جمعه، آیه های 9، 10 و 11سورۀ مبارکۀ جمعه است. ممکن است کسی گمان کند که سورۀ جمعه به سبب همان سه آیه، سورۀ جمعه نامیده شده و هشت آیۀ نخستین آن ربطی به نماز جمعه ندارد؛ ولی به عقیدۀ نگارنده، تمام یازده آیۀ آن مربوط به نماز جمعه است واصولا سورۀ جمعه متعلق به روز جمعه و جزئی از نماز جمعه است... اگر به ساختار سوره با تدبر بنگریم در می یابیم که خدای متعال در سورۀ جمعه، قبل از آن که وجوب آن را اعلام کند و با تشویق جمعه گزاران و نکوهش سودا گران جمعه گریر، سوره را به پایان رساند، چند مقدمه ذکر کرده است:
1. خدای متعال، مَلِک و قدوس و عزیز و حکیم است و تمام آن چه در آسمان وزمین است، تسبیح خوان اویند.
2. بشر نیز که موجودی مختار است، باید با دیگر موجودات همصدا شود و از کاروان بی کران تسبیح گویان عقب نماند.
3. برای اینکه بشر در چنان مسیر و مرتبه ای قرار گیرد، نیاز به وحی و مزکّی و معلم دارد. برای رفع همین نیاز بود که خدای متعال آخرین پیامبر خود را مبعوث کرد و مأموریت ابلاغ و تزکیه و تعلیم را به او سپرد.
4. همیشه افراد و گروه هایی بوده اند که سد راه رسالت انبیاء شده و نه تنها خود را از تزکیه و تعلیم آن بزرگواران محروم کرده اند، بلکه دیگران را هم از طی طریق و بهره گیری از تزکیه و تعلیم باز داشته اند... یهودیان که در لباس دین داری، بی دینی می کنند خطرناک ترینند؛ از این رو خدای متعال آنان را مَثَل قرار داد تا مسلمانان بدانند که خواندن قرآن و عمل نکردن به آن یعنی یهودیسم، بلکه صهیونیسم! یهود مدعی ولایت بود. اگر راست می گوید چرا از خدا می گریزد و مرگ را از خدا نمی خواهد؟! مگر نه مرگ دلق تن را می ستاند، و به انسان شایسته، عمر جاویدان و سعادت می بخشد؟ کردار زشت، سبب شده است که یهود حق گریز، نمونۀ بارز ظلم باشد.
اکنون نوبت مسلمان است که تزکیه شود و تزکیه، بدون تعلیم امکان ندارد. تزکیۀ اسلامی، تنها فردی نیست؛ بلکه هم خانوادگی و هم سیاسی و هم اجتماعی است. و نماز جمعه، همۀ این ابعاد را در بردارد.
امید است مردم ما جمعه گزار واقعی باشند و همواره راه یهود گریزی و کفر ستیزی و عبادت واقعی را بپیمایند.»
|
|
| |
|
سیمای رستاخیزیان( تقسیر سورۀ قاف)
سال انتشار: 97
این کتاب نیز از یک پیشگفتار و تفسیر آیات 45 گانۀ سورۀ مبارکۀ قاف تشکیل می شود. رویکرد تفسیری مورد استفاده نیز همان رویکرد دو وجهی یعنی تفسیر معمولی و تفسیر عرفانی و زیر عنوانِ بهرۀ اول و بهرۀ دوم است. در پیشگفتار کتاب چنین آمده است:« پانزدهمین سالی است که ماه های مبارک رمضان، برای جوانان و نوجوانان پر شور میانشهری، مسابقات قرآنی در قالب حفظ و تفسیر یکی از سوره های متوسط قرآن برگزار می شود.
در سال های اخیر تصمیم گرفتند تفسیر سوره ای که برای مسابقه در نظر گرفته شده، به قلم این بندۀ حقیر نگارش یابد و به چاپ سپرده شود. تاکنون دو کتاب منتشر شده و در دسترس مشتاقان مسابقه قرار گرفته است: سیمای نیکوکاران و سیمای جمعه گزاران. اینک کتاب سیمای رستاخیزیان، تفسیر سورۀ قاف، تقدیم می شود. بدان امید که مقبول درگاه خدای متعال افتد و رمضان آینده مورد توجه جوان ها و نو جوان های میانشهری ـ به ویژه خانم های مخلص که همواره پیشگام بوده و هستند ـ قرار گیرد.»
در این کتاب، از موضوع هایی مانندِ فضیلت سوره، انکار وحی و معاد، تکذیب بی پایه، نشانی از بی نشان، درس عبرت، چرا عجز؟، احتجاجی دیگر، مرگ و نفخ صور در پیش، حضور در عرصۀ قیامت، مأموریت فرشتگان سائق و گواه، یاوه گویی شیطان، وصف بهشت، درس عبرت، قدرت بی کران، و سه دستور فرمانده.
گفتنی است که آیت الله بهشتی برای ماه رمضان پیش رو، تفسیر سورۀ مبارکۀ مزّمّل در دستور کار دارند. در این روز جمعه، که متعلق به حضرت صاحب الامر امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف است، از خدای متعال خاضعانه درخواست می کنیم به حضرت آیت الله، موفقیت روز افزون عطا فرماید. آمین رب العالمین.
|
|
| |
|
سیمای محمد(ص)( تفسیر سورۀ مزمل)
سال انتشار: 1398
این کتاب که به مجموعه آثار تفسیری خلاصه و مختصر سوره های متوسط قرآن کریم اختصاص دارد، از یک پیشگفتار و 8 فصل پدید آمده است. آیت الله بهشتی در بخشی از پیشگفتار چنین می گویند:« این کتاب، چهارمین کتابی است که برای استفادۀ جوانان و نوجوانان میانشهری در مسابقات قرآن ماه مبارک رمضان منتشر می شود.
کتاب های گذشته بدین قرارند:
1. سیمای نیکوکاران؛ تفسیر سورۀ انسان؛
2. سیمای جمعه گزاران؛ تفسیر سورۀ جمعه؛
3. سیمای رستاخیزیان؛ تفسیر سورۀ قاف؛
و اینک سیمای محمد(ص)؛ تفسیر سورۀ مزمل تقدیم علاقه مندان می شود. برای سیمای محمد(ص) دو جلد در نظر گرفته ایم: تفسیر سورۀ مزمل و تفسیر سورۀ مدثر که برای سال آینده منظور شده است.»
|
|
| |
|
سیمای نیکوکاران( تفسیر سورۀ انسان)
سال انتشار: 1394
از سال 1394 حضرت آیت الله بهشتی، تفسیر سوره های کوچک قرآن و چاپ آن ها در تعداد صفحات محدود تر و در قطع به اصطلاح پالتویی را در دستور کار خود قرار می دهند. ایشان در تبیین انتخاب چنین سبکی به دو نکته اشاره می کنند: نخست اینکه بسیاری از خوانندگان، فرصت و یا حوصلۀ خواندن کتب تفسیری حجیم و سنگین را ندارند. اجابت این نیاز و به عبارتی درخواست عمومی خوانندگان در جذب آن ها به مطالعۀ تفاسیر سبک و کم حجم، تاثیر بسزایی در آموزش و انتقال و نشر و گسترش مفاهیم قرآن کریم خواهد داشت. دوم اینکه آیت الله بهشتی بنا بر وصیت اکید والد ماجد خویش، مرحوم آیت الله حاج شیخ عبد المجید بهشتی، دایر بر حضور حداکثری و در حد وسع و توان در زادگاه خویش، میانشهر، برای تبلیغ معارف قرآن و اهل بیت علیهم السلام و خدمت رسانی به مردم این خطه، از همان اوان طلبگی تا کنون که بیش از 60 سال می گذرد، با وجود همۀ مشکلات و گاه سختی ها و دشواری ها و مشقت های بسیار، همواره خود را ملزم و موظف به اجرای تام و تمام این وصیت کرده، در مناسبت های مختلف به وطن می روند و بدون هیچ گونه چشم داشت و تشریفات و توقعات و در کمال صمیمیت و ساده زیستی در آن جا مستقر می شوند و ضمن صلۀ ارحام و سرکشی به خویشاوندان، به مردم شهر و دیار خویش خدمت می کنند. یکی از این مناسبت ها، ایام ماه مبارک رمضان است. ایشان سال هاست با همۀ مشغله های علمی و احیانا مدیریتی و اجرایی، کل ماه رمضان را در میانشهر رحل اقامت می افکنند و ضمن اقامۀ نماز جماعت در اوقات سه گانه و همچنین نماز جمعه ـ که از سال 1392 در این شهر رسما برگزار شده است ـ همه روزه بعد از نماز ظهر و عصر در مسجد جامع این شهر به تفسیر قرآن می پردازند. پس از اتمام ماه مبارک رمضان، با طرح ابتکاری خودشان، مسابقه ای بر اساس همان مباحث تفسیری مطرح شده در طی سخنرانی های روزانه، برگزار و به برندگان، جوایزی تعلق می گیرد. از سال 1394 قسمتی از این جوایز را کتابی تشکیل می دهد که حضرت آیت الله از چند ماه قبل از فرارسیدن ماه مبارک، در قالب تفسیر یکی از سوره های کوچک قرآن، آماده کرده، پیش از فرارسیدن ماه رمضان از سوی بوستان کتاب به چاپ می رسد. کتابِ« سیمای نیکوکاران» اولین کتابی است که با چنین رویکردی چاپ شده است.
این کتاب شامل پیشگفتار و تفسیر آیات 31 گانۀ این سوره است. در پیشگفتار کتاب می نویسند: « کتاب حاضر که تفسیر یکی از سوره های بسیار مهم قرآن می باشد، پیام اصلی آن معرفی عترت و ترسیمی از سیمای نیکوکاران است. انگیزۀ اصلی نگارنده برای انتخاب سورۀ انسان همین پیام و ویژگی آن است. انگیزۀ دیگر این است که هر ساله ماه مبارک رمضان در میان مردم میانشهر در استان فارس مسابقه ای قرآنی برگزار وجوایزی به تلاشگران قرآنی تقدیم می شود. برای این کار معمولا از آثار مطبوع مؤلفان قرآنی از سوره های مختلف استفاده می کنند. امسال تصمیم گرفتیم که قرائت و حفظ و تفسیر سورۀ انسان را موضوع مسابقه قرار دهیم. از این رو نگارنده به تالیف این کتاب پرداخت.»
در این کتاب نیز سبک تفسییری هر آیه همانند کتاب « منشور عفاف» است؛ به این معنا که ابتدا تفسیری معمولی بر اساس دلالت های معنایی ظاهری آیات و زیر عنوانِ « بهرۀ اول» عرضه می شود، سپس تفسیری عرفانی آیۀ مورد بحث، تحت عنوانِ« بهرۀ دوم» ارائه می گردد.
عناوین فصل های تشکیل دهندۀ کتابِ « سیمای نیکوکاران» به این شرح است: در بارۀ سورۀ انسان، در بارۀ بسم الله الرحمن الرحیم، موجودی غیر قابل ذکر، نطفۀ آمیخته، آدمی بر قلۀ اختیار، کیفر کافران، پاداش ابرار، اوصاف ابرار، دو ویژگی ابرار در بهشت، سعی مشکور، یک امتنان و پنج تکلیف، دنیا پرستی کافران و هشدار، و مشیت خدادادی و آزادی انسان.
|
|
| |
|
عیسی ( ع) پیام آور اسلام
سال انتشار: 1379
این کتاب، ترجمۀ کتاب « Jesus Prophet of Islam» تألیف محمد عطاء الرحیم است. اصل کتاب به زبان انگلیسی نگاشته شده است. آیت الله بهشتی در صفحۀ نخست مقدمۀ نه صفحه ای خود ـ که در سال 1372 برا ین کتاب نگاشته اند ـ در باب ترجمۀ این کتاب می گویند: « حدود نه سال پیش در سفر روحانی حج، کتابی به دستم رسید که توجهم را به خود جلب کرد. نام این کتاب ـ که به زبان انگلیسی است ـ عیسی پیام آور اسلام است و به قلم یکی از دانشمندان متتبع اسلامی محمد عطاء الرحیم است. از همان موقع تصمیم به ترجمۀ آن گرفتم و به تدریج آن را در مجلۀ وزین مکتب اسلام منتشر کردم.» در این کتاب از نه بخش به شرح زیر تشکیل شده است: نظریۀ توحید و مسیحیت، گزارشی تاریخی و نقد آمیز در بارۀ عیسی، انجیل برنابا، کتاب هرماس، برنابا و مسیحیان اولیه، نخستین یکتا پرستان مسیحیت، یکتا پرستان مسیحی در قرون اخیر، مسیحیت در عصر حاضر، و مسیح در قرآن،
|
|
| |
|
عیسی در قرآن
سال انتشار: 1375
کتاب عیسی در قرآن، از آثار پژوهشی دقیق و مبسوط آیت الله بهشتی در موضوع حضرت عیسی و زوایای شخصیت وی از دیدگاه قرآن است. این کتاب، مشتمل بر یک مقدمه و پنج بخش است. در مقدمه به موضوعاتی مانند: عیسی، انجیل و قرآن پرداخته شده است. در بخش اول در باب مقام امتنان و موضوعاتی از قبیل مفهوم روح القدس و حقیقت آن، چگونگی شکست بنی اسرائیل، کرامات سعداء، و خذلان اشقیا سخن رفته است. در بخش دوم، پیرامون مقام تحدیث، اصطفا و تطهیر، تقرب عیسی، وجاهت عیسی، اسباب و ویژگی های تقرب، قرب خدا و قرب بشر، اسباب قرب و بعد انسان، کلمۀ خدا، دلیل کلمه نامیده شدن عیسی، تصدیق عیسی، و استمرار رسالت در قالب تصدیق و تبشیر بحث شده است. در بخش سوم در خصوص ضرب المثل قرآن، عیسی بر قلۀ انعام الهی و شگفتی آفرینش، و فرشته در قالب انسان سخن گفته شده است. در بخش چهارم در بارۀ حواریون و درخواست مائده، انگیزۀ حواریون، درخواست خاضعانۀ عیسی و ادب او و محتوای نیایش عیسی مطالبی خواندنی مطرح شده است. و سر انجام در بخش پنجم پیرامون موضوعاتی از قبیل الوهیت حضرت مریم ، بررسی پاسخ های عیسی، رسالت و شهادت، ارزش صدق در روز رستاخیز و جنبه های دوگانۀ قیامت نکات مهمی عرضه شده است.
|
|
| |
|
منشور عفاف
سال انتشار: 1390
در این کتاب با روش تفسیر روایی ـ عرفانی، آیات کریمۀ سورۀ نور تفسیر گردیده است. نویسنده از تفسیر اول با عنوان « بهرۀ اول » و از تفسیر دوم با عنوان « بهرۀ دوم» نام برده است. در بهرۀ اول کوشیده است در پرتو آیات سورۀ نور و روایات منقول از مقامات عصمت و طهارت، نکات و مطالب لازم را بیان کند. در بهرۀ اول این تفسیر گرایش خاصی وجود ندارد، بلکه سعی شده آن چه از ظاهر آیه استنباط می شود در معرض مطالعه و ملاحظۀ خوانندگاه قرار گیرد. ولی در بهرۀ دوم با الهام از آیه یا آیه های مورد بحث و با الهام از روایات کوشیده است خواننده را در حد امکان از سطح ظاهر به باطن سوق دهد، بدون این که به تأویلات بارد روی آورد و سخنی بگوید که با ظاهر آیه ناسازگار باشد. زیرا به شهادت روایات، قرآن دارای ظاهر و باطن است ولی ظاهر و باطن و بطون متعددی که در جانب باطن وجود دارد متعارض نیستند. نویسنده در صفحۀ بیست کتاب می گوید: « بی شک قرآن دریایی پهناور و اقیانوسی ناپیدا کرانه است و به همین جهت است که تفسیرش پایان ناپذیر و تحقیقش تمام نشدنی است...و این همه به خاطر این است که قرآن دارای ظاهر و باطن و هر بطنی دارای بطنی است و آن بطن نیز دارای بطنی دیگر و همین طور.
|
|
| |
|