تالیفات حضرت آیت الله العظمی بهشتی
کتاب ها » آثار تفسیری » جزئیات کتاب
  

سیمای جمعه گزاران( تفسیر سورۀ جمعه)
انتشارات: بوستان کتاب
محل نشر: قم
سال نشر: 1395
تعداد صفحات کتاب: 92

این کتاب از یک مقدمه و تفسیر آیات 11 گانۀ سورۀ مبارکۀ جمعه تشکیل می شود و با همان سبک تفسیری دو وجهی، یعنی تفسیر متعارف  از یک سو و تفسیر عرفانی از سوی دیگر سامان یافته است؛ کتابی کوچک و نسبتا کم حجم اما پر بار و عمیق و اجتهادی و نیز حاوی نکات ابتکاری و نو، با نگارشی روان و شیوا که از مختصات قلمی هم حکیمانه و استدلالی و هم زییا نگارانه و  هنرمندانۀ حضرت علامه آیت الله بهشتی است. و البته این مختصه هم در قلم و بنان ایشان نمودار و جلوه گر است هم در گفتار و بیانشان.

در مقدمۀ کتاب ـ که اردیبهشت ماه 1395 در شهر مقدس قم نگاشته شده ـ می نویسند: « مبنا و اساس وجوب نماز جمعه، آیه های 9، 10 و 11سورۀ مبارکۀ جمعه است. ممکن است کسی گمان کند که سورۀ جمعه به سبب همان سه آیه، سورۀ جمعه نامیده شده و هشت آیۀ نخستین آن ربطی به نماز جمعه ندارد؛ ولی به عقیدۀ نگارنده، تمام یازده آیۀ آن مربوط به نماز جمعه است واصولا سورۀ جمعه متعلق به  روز جمعه و جزئی از نماز جمعه است... اگر به ساختار سوره با تدبر بنگریم در می یابیم که خدای متعال در سورۀ جمعه، قبل از آن که وجوب آن را اعلام کند و با تشویق جمعه گزاران و نکوهش سودا گران جمعه گریر، سوره را به پایان رساند، چند مقدمه ذکر کرده است:

1. خدای متعال، مَلِک و قدوس و عزیز و حکیم است و تمام آن چه در آسمان وزمین است، تسبیح خوان اویند.

2. بشر نیز که موجودی مختار است، باید با دیگر موجودات همصدا شود و از کاروان بی کران تسبیح گویان عقب نماند.

3. برای اینکه بشر در چنان مسیر و مرتبه ای قرار گیرد، نیاز به وحی و مزکّی و معلم دارد. برای رفع همین نیاز بود که خدای متعال آخرین پیامبر خود را مبعوث کرد و مأموریت ابلاغ و تزکیه و تعلیم را به او سپرد.

4. همیشه افراد و گروه هایی  بوده اند که سد راه رسالت انبیاء شده و نه تنها خود را از تزکیه و تعلیم آن بزرگواران محروم کرده اند، بلکه دیگران را هم از طی طریق و بهره گیری از تزکیه و تعلیم باز داشته اند... یهودیان که در لباس دین داری، بی دینی می کنند خطرناک ترینند؛ از این رو خدای متعال آنان را مَثَل قرار داد تا مسلمانان بدانند که خواندن قرآن و عمل نکردن به آن یعنی یهودیسم، بلکه صهیونیسم! یهود مدعی ولایت بود. اگر راست می گوید چرا از خدا می گریزد و مرگ را از خدا نمی خواهد؟! مگر نه مرگ دلق تن را می ستاند، و به انسان شایسته، عمر جاویدان و سعادت می بخشد؟ کردار زشت، سبب شده است که یهود حق گریز، نمونۀ بارز ظلم باشد.

اکنون نوبت مسلمان است که تزکیه شود و تزکیه، بدون تعلیم امکان ندارد. تزکیۀ اسلامی، تنها فردی نیست؛ بلکه هم خانوادگی و هم سیاسی و هم اجتماعی است. و نماز جمعه، همۀ این ابعاد را در بردارد.

امید است مردم ما جمعه گزار واقعی باشند و همواره راه یهود گریزی و کفر ستیزی و عبادت واقعی را بپیمایند.»