در جلد پنجم، پس از درج یک پیشگفتار کوتاه، نامه های 42 تا 52 شرحی جامع و عمیق و سلیس فراهم آمده است. استاد در ابتدای پیشگفتار چنین آورده اند:« نهج البلاغه را نباید به حجم کوچک یا متوسطش نگریست؛ بلکه به حق باید گفت:« بحری است ژرف و بی کرانه در کوزه ای؛ چرا که انشاء کنندۀ خطبه ها و نامه ها و کلمات قصار آن، جهانی بود بنشسته در گوشه ای! صاحبان اندیشه و قلم، شروح بسیاری به لسان پویای تازی و زبان شیرین فارسی بر نهج البلاغه نگاشته اند و باز هم خواهند نگاشت و جریان این سنت حسنه تا نفخ صور در کلام جان ها استمرار می یابد؛ ولی نه به معنای تکرار مکررات ، بلکه هر کسی با بینشی تازه و بیانی نو در اعماق آن بحر محیط به کاوش پرداخته و نوآوری هایی کرده است. آری:

 یک نکته بیش نیست غم عشق و ای عجب/ کز هر کسی که می شنوم نا مکرر است»

 سپس می افزایند:« من نمی دانم به شاگردان مکتب نهج البلاغه توصیه کنم که علی را به نهج البلاغه اش بشناسند یا نهج البلاغه را به علی. هر کس امام علی را به عنوان قهرمان فنون سخن و پهلوان ناوردگاه نظم و نثر و رجز و وعظ و حکمت بشناسد، ناخوانده و ناشنیده تصدیق می کند که چنان شخصیتی کلامش فوق کلام مخلوق و دون کلام خالق است. هر کس که سخن شناس باشد و بدون توجه به این که گوینده و پدید آورنده کیست، نهج البلاغه را بخواند، در برابر او سر تعظیم فرود می آورد و بر نبوغ و ابتکار و طبع لطیف و ذوق شریفش درود می فرستد و آیت اعجاز را در جبینش قرائت می کند. از هزار دستانِ گلشن عصمت، چه انتظاری جز این می توان داشت؟!»

در مجلد پنجم، متناسب با نامه های 42 تا 52،  موضوعات زیر به بحث و بررسی گذاشته شده است: «جا به جایی یک نیروی کارآمد و مخلص، هشدار به حاکم فیروز آباد فارس، هشدار به زیاد بن ابیه، نامه ای به عثمان بن حنیف انصاری فرماندار بصره، سیمای زیبای مالک اشتر، وصیتی دیگر در بستر شهادت، معاویه و گرایش دروغین به قرآن، عمروعاص در تنگنای حرص و آز، نامه ای به مرزبانان، برنامۀ کارگزاران خراج، و برنامۀ نماز جماعت.»