| انتشارات: |
بوستان کتاب |
| محل نشر: |
قم |
| سال نشر: |
1387 |
| تعداد صفحات کتاب: |
477 |
از این قسمت به معرفی آثار فلسفی وکلامی حضرت آیت الله بهشتی می پردازیم. حضرت آیت الله بهشتی، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و انتقال از آموزش و پرورش به گروه فلسفۀ دانشکدۀ الهیات دانشگاه تهران و شروع به تدریس کتاب « الاشارات و التنبیهات» شیخ الرئیس بو علی سینا در دورۀ کارشناسی ارشد، متوجه کمبود یک کتاب درسی برای این دوره و نیز برای کنکور دکتری فلسفه شده و تصمیم به شرح نمط های فلسفی کتاب اشارات، یعنی نمط های چهارم تا هفتم می گیرند؛ شرحی که هم جامع و هم روان باشد و به این ترتیب، به شرح و انتشار این نمط ها اقدام می کنند.
شرح نمط چهارم شامل یک تمهید، هشت بخش و بیست و نه فصل به شرح زیر است: تمهید به گزارشی در خصوص تقسیمات علوم و عنوان نمط اختصاص دارد.
بخش اول در باب اعم بودن موجود از محسوس و شامل فصول زیر است: فصل اول: استخراج غیر محسوس از دل محسوسات. فصل دوم: اشکال کبروی: آیا انسان از این حیث که دارای اعضاست محسوس است؟ فصل سوم: غیر محسوس بودن قوای ادراکی و علایق محسوسات. فصل چهارم: غیر محسوس بودن وجود خداوند تعالی.
بخش دوم در خصوص اقسام علل و احکام آن هاست. این بخش شامل فصول زیراست: فصل پنجم: علل وجود و علل ماهیت. فصل ششم: تفاوت علل وجود و علل ماهیت. فصل هفتم: روابط علل. فصل هشتم: علت نخستین، علت فاعلی.
بخش سوم به اثبات واجب الوجود اختصاص یافته و مشتمل بر این فصول است: فصل نهم: تقسیم موجود به واجب و ممکن. فصل دهم: نیاز ممکن در وجود خود به مرجح. فصل یازدهم: استدلال اجمالی. فصل دوازدهم: استدلال تفصیلی. فصل سیزدهم: علت جمله و علت آحاد. فصل چهاردهم: علت در کنار سلسله. فصل پانزدهم: تألیف مقدمات برای انتاج مطلوب.
بخش چهارم در بارۀ اثبات واجب الوجود و شامل این فصول است: فصل شانزدهم: اختلاف و دوگانگی اشیا. فصل هفدهم: سببیت ماهیت نسبت به صفات. فصل هجدهم: تقریر برهان توحید. فصل نوزدهم: نیاز کثرت افراد یک نوع به علت های فاعلی و قابلی. فصل بیستم: نتیجۀ برهان توحید.
بخش پنجم در باب خواص واجب الوجود و شامل این فصول است: فصل بیست و یکم: بساطت واجب الوجود. فصل بیست و دوم: نفی ماهیت از واجب الوجود. فصل بیست و سوم: نفی جسم و جسمانیت از واجب الوجود. فصل بیست و چهارم: نفی اجزای حدیه از واجب الوجود. فصل بیست و پنجم: نفی جنس جوهر از واجب الوجود.
بخش ششم به نفی ضد و مثل و حد از واجب الوجود اختصاص یافته و شامل این فصول است: فصل بیست و ششم: نفی معنای عام و خاص ضد از واجب الوجود. فصل بیست و هفتم: بیان چند مسئلۀ مهم.
بخش هفتم در خصوص اثبات واجب الوجود و شامل این فصل هاست: فصل بیست و هشتم: اثبات علم خداوند.
و سرانجام بخش هشتم در بارۀ برهان صدیقین و شامل این فصل است: فصل بیست و نهم: بیان ارجحیت طریقۀ شیخ الرئیس در اثبات واجب الوجود.
|