این کتاب که طرح اولیۀ گردآوری و تدوین آن بنا به پیشنهاد فرزند ایشان دکتر سعید بهشتی داده شده، بخشی از  مجموعۀ مقالات فلسفی، کلامی و عرفانی حضرت آیت الله بهشتی است، از یک پیشگفتار و هشت بخش به وجود آمده است. در پیشگفتار کتاب در خصوص زمینه های پدید آوری این کتاب و نیز بخش های آن سخن گفته شده است. 

    بخش اول به موضوع رابطۀ عقل و قلب و وحی اختصاص یافته و و حیانیت و عقلانیت از دیدگاه امام خمینی ( ره) را به بحث گذاشته است. در بخش دوم شماره ای از مقالات قرآنی آیت  الله بهشتی درج گردیده و شامل موضوعاتی مانند: بررسی زبان قرآن در آیات متشابه، و معجزه و شرایط متغیر زمان است. بخش سوم در ارتباط با نهج البلاغه و  شامل مقالاتی مانند: برهان های وجود شناختی و جهان شناختی در نهج البلاغه و حق و تکلیف در نهج البلاغه است. در بخش چهارم، تعدادی از مقالات فلسفی ایشان از قبیل: نخستین جرقه های حرکت جوهری، تأثیر شیخ اشراق بر خواجه نصیر، علم واجب از دیدگاه ملاصدرا و مانند آن آمده است. بخش پنجم با عنوان نقد و بررسی پلورالیزم و شامل مقالاتی همچون: پرسش گری در حوزۀ پلورالیزم، وحدت و کثرت حق، حق و مصلحت و مانند آن است. بخش ششم در خصو

 نقد و بررسی اومانیسم و شامل مقاله ای در خصوص اومانیسم و مقاله ای در باب اسلام و اومانیسم است. بخش هفتم رابطۀ دین و تمدن را در دستور کار دارد و شامل مقالات: دین مدنی و مدنیت دینی و نقد  و بررسی نظریۀ تبدیل است. و سرانجام در بخش سوم، آیندۀ جهان در محور بحث است و موضوعاتی چون: آینده نگری فلسفی: امکان یا امتناع؟، و جهانی شدن در چنبرۀ غرب تبیین گردیده است.